İskandinav mitlerine modern ve “renkli” bir dokunuş: “Renkli İskandinav Mitleri” | Burak Soyer

İngiliz yazar, şair ve çevirmen Kevin Crossly-Holland’ın yenilikçi bir üslupla kaleme aldığı, Jeffrey Alan Love’ın resimleriyle hayat bulan “Renkli İskandinav Mitleri”, İskandinav tanrıları Odin, Thor ve Loki’nin epik maceralarını anlatmakla kalmıyor, bu maceralar vesilesiyle okuru, Vikinglerin sihirli âleminin peşinden sürüklüyor.

Orta Çağ edebiyatı, mitoloji ve Kral Arthur efsanelerine getirdiği modern yorumla dünya çapında büyük bir ilgiye mazhar olan, “The Arthur Triology” adlı eseriyle Guardian Ödülü’nü kazanan Kevin Crossley-Holland’ın, “Odin, Thor ve Loki Öyküleri” alt başlıklı, “Renkli İskandinav Mitleri” adlı kitabı, Say Yayınları’ndan Ekin Duru çevirisiyle yayımlandı. Jeffrey Alan Love’ın göz alıcı resimleriyle, İskandinav tanrılarının öykülerini yenilikçi bir anlatım ile okura sunan kitap, sadece kuzey mitlerine meraklılar için değil, konuya giriş yapmak isteyenler için de rehber niteliği taşıyor.

Toplam yirmi öyküden oluşan “Renkli İskandinav Mitleri”, öncelikle Vikinglerin, tanrıları ve tanrıçalarının tamamını tanıtarak konuya sağlam bir giriş yapıyor. Daha sonra, yine İskandinav mitolojisinde önemli yer tutan Cüceler ve Devler’in şeceresini çıkaran kitap, büyük dişbudak ağacı YGGDRASILL etrafında şekillenen İskandinav Dünyası’yla, kendine has bu halkı ve onlarla birlikte yaşayanları A’dan Z’ye okura tanıtıyor.

Peki özellikle Neil Gaiman’ın tüm dünyada büyük ilgi gören “İskandinav Mitolojisi” kitabı ve Netflix’te izlenme rekorları kıran “Vikingler” dizisinden sonra pek çok kişinin merak ettiği İskandinav efsaneleri esasen ne anlatıyor? Burada sözü yazar Holland’a bırakalım: “Aslında Vikingler insanların Orta Dünya’da yaşadıklarına ve bu dünyayı karanlık mağaralarda ve kayalıklardaki çatlaklarda yaşayan aç gözlü cüceler ve okyanusun ötesindeki dağlarda yaşayan güçlü devlerle paylaştıklarına inanıyorlardı; gümüş bilezik gibi parlayan bir okyanus ise dünyalarını çepeçevre sarmalamaktaydı. Orta Dünya’nın ya da Midgrad’ın üstünde tanrılar yeşil ve altın sarısı Asgard’larında yaşamakta, Midgrad’ın altında ise üçüncü bir dünya, bedeninin yarısı canlı, yarısı cansız bir kadın tarafından yönetilen ölüler diyarı bulunmaktaydı. Bu üç kademenin ekseninde devasa bir dişbudak ağacı olan Yggdrasillyer alıyordu. Tüm canlılar yaşamlarını ve besinlerini bu ağaca borçluydular; Vikingler bu ağaca Koruyucu Ağaç, Kederli Ağaç, Hayat Ağacı adını vermekteydi. Vikingler Hıristiyanlığı kabul ettikten sonra eski inançlarını bir yana bırakıp, gökyüzündeki ve denizdeki tanrı ve tanrıçalara, yeryüzünde yetişen nesnelere, sağlığa, adalete ve kadere tapınmaya başladılar. Bunun üzerine İzlanda’da yaşayan bir adam efsanelerin unutulmasından endişelenip -bir tüy kalem ve parşömen kullanarak- bu öyküleri yazmaya başladı. Bu adam sekiz yüz yıl önce yaşadı ve adı Snorri Sturluson idi.”

İşte İskandinav mitleri veya öyküleri böyle başladı ve Sturluson’dan görevi devralan Kevin Crossley-Holland, bu mit ve öyküleri yenilikçi ve modern bir biçimde yeniden yorumladı. “Renkli İskandinav Mitleri” kitabındaki öyküler de Holland’ın kendine has dokunuşlarıyla can bulan, İskandinav tanrıları Odin, Loki ve Thor’un destansı maceralarından oluşuyor. Kitap sadece sıradan öyküler sunmakla kalmıyor, bu öyküler sayesinde İskandinav tarihi ve mitolojisiyle ilgili detaylı bilgiler aktarıyor. Jeffrey Alan Love’ın çizimleriyle de bambaşka bir atmosferi okurla buluşturan “Renkli İskandinav Mitleri”, meraklılarını kuzeylilerin büyülü dünyasına bir yolculuğa çıkarıyor.

edebiyathaber.net (4 Haziran 2025)